OPOWIADANIA KURPIOWSKIE
Zapisał i przygotował do druku ks. Stanisław Tworkowski
JEK MARYNA ZYWCEM DO ŃEBA JECHAŁA
Źeće co, swaku, ńe kazdy pobozny je prawdźïźe pobozny, a bywo jï tak, ze te, co po łodpustach ćęgem latajó jï w kośćołach ławky wygńotajó, jesce gorse so grzychy.
Pańętom, bułem wtencos śurkem, jak do Kadźïdła przylotała z Jezgarky Ignacowa Maryna. Z tech Ignaców, co to jeden łucuł śe na łorgańïste, a drugy łozeńuł śe do Ćańćka z Pelakowó Leośó. To ńe było na śweće łodpustu jï śwęta, co by na ńem Maryna ńe była. Cy w Carńï, cy w Myśańcu, cy w Brodowech Łąkach, ba nawet do Kozłów, co w Długem Kąće modlarńe majó, latała. Tylo co jó probosc z Kadźïdła sklón, to juz tam potem ńe chodźïła.
To jej od tego wszystkego we łbźe śe przewróćïło. Udumała sobźe, ze juz je tako śwęta, co Pan Bóg po ńó jek po tego, ajwu, Jelyjasa wóz z ńeba przyśle. To jek jej ten pomyślunek do łba wloz, to ńe tylo całe dńe, ale jï noce w kadźïdlańskem kośćele śedźała, chyba ze jo dźod kośćelny wyrzućuł.
Az jednego razu – a było to coś po śwentem Marćïńe – Maryna śedźï w ławkach, jak ten stóg, bo ńała na sobźe kytlów jï kaftanów z mendel bez to, co juz jï przymrozky ńezgorse były. Śedźï, poćerze mrucy jï kywo śe jek Zyd do pśeca. Bo to jï prawdźïwy śwęty tyle by śe wymodleć ńe móg. Było juz chyba kele północka. A tak śe złozyło, co w Śarcej Łące pod borem cygony stojely. Dwóch tech ńedoźarków udumało z kośćoła smatów nakraść. Tak w nocy wyjeńï sybe z łokna jï jeden ostał na dworzu pśïlnować, a drugy w kosu na prowózku do chrzódka kośćoła zjechał jï dawój rabować: to kylym z gradusów, to łobrus z ołtorza, to jense dusne rzecy. A łuredźïly, co jek kos będźe pełen, to ten z kośćoła poćągńe za prowózek. Maryna na ten momęt zdrzemnena śe. Kedy śe ocknena, zobocyła w tem źïdoku od lampky, co śe przed źelgem ołtorzem śwećïła, duzy kos, kylymańï usłany, jek wóz po kśędza do chorego.
- O, mój jejku – myśli Maryna – a moze to po mńe ańołoźe ten kośyk z ńeba przysłaly…
Jek tak pomyślała, to myk z ławky jï śust do kośïka. Po prowdźe ćasno jej tam było, bo kobźeta jek stodoła, ale jekoś wlazła jï za prowozek garśćańï śe złapśïła. To wtencos tamten cygon, co pod kośćołem stojoł, pomyślał sobźe, co ten jego kolega znak mu daje, tak zaro za
prowózek poćągnón. Ćągńe jï ćągńe, goleńańï w pśoch śe zaper, az mu rzeńok na portkach pęk, bo Maryna woge ńezgorsó ńała. Po śułecce kośïk juz kele łokna. Maryna patrzy, a tu gźozdy mrugajo, a ńeśąc jek ślebrzny rogalyk śwećï.
- O la Boga! To chyba juz ńebo. – myśli Maryna – Trzeba będźe zaspśewać.
A głos to ńała jek Lejbowa koza.
To jek jó ten źaterek łod łokna dmuchnon, Maryna beknena: Swęty! Swęty! Swęty!
A cygon znowu, jek ten bek usłysoł, to pomyśloł, co tamten jego kamrat, o źandarach mu krzycy. To wej, śe zląk, az go w bebechach sperło. Kos puśćuł jï som w nogy, a Maryna buch z kosem ło źeńe.
Bez cały jegźant potem śedźeć w ławkach ńe mogła, bo jej śe wszystko pod krzyzańï potłukło.
Tak to łono jï jest. Ńe tak letko śwętem łostać, a jï do ńeba łod razu za byle co ńe przyjno.
Źródło: Literatura ludowa. Kurpie., p. red. J. Krzyżanowski, Polskie Towarzystwo
Ludoznawcze, Warszawa 1961 r., s. 86.